Posted on

Poëzyjûn op Sânfurd (1): Ferjittelgrûn

Op snein 2 febrewaris wie it 200 jier lyn dat in wettersneedramp in grut part fan de Súdwesthoeke fan Fryslân trof. Dêrom organisearre Stifting Sânfurd jûns in bysûnder programma yn de tsjerke fan Sânfurd. Poëzy, muzyk en sang, mei it Frysk Dichterskollektyf RIXT, foardraachster Gisela Schadenberg en fluitiste Pytsje Feenstra. Der waard ek stil stien by Gryt Witbraad, ‘dichter fan de doarpen Aldegea, Idzegea en Sânfurd’, dy’t ein 2024 ferstoar. As earbetoan oan Gryt waard by it wetter in lyts monumint mei in gedicht fan har ûntbleate.

André Looijenga wie ien fan de dichters dy’t op Sânfurd foardroech.
Hjir syn gedicht fan dy jûn.

Ferjittelgrûn

lykas in spegel, sa dof en griis as lead
as in doffe spegel leit rûnom de mar
ûnder de mar hat him it lân fergetten
oer de grûn leit it grize wiet

dit wetter is troch de diken kolke
dit wetter is oer de marswâlen spield
dit wetter is út de groppen opwâle

út djipte wei lit wetter de grûn ferjitten
rûnom it wiet, en feal de dei
de huzen, pleatsen lizze as skippen
driuwe as skippen yn de rede

lykas seelju sit men, wachtet men
stoarm net mear, mar wiete kjeld
oer jins grûnleas djippe kolken

djip is it wetter út de groppen wâle
djip út jins grûn wâlet de wanhoop op
o Heare, ha Jo ús fergetten?
skriuw yn it ferjittelboek ús net

it kâlde wiet, de doffe leaden spegel
ferjit wat efterbleau
lit yn de rede lizzen wa’t efterbleau

ûnder dit deiljocht feal as âlde himden
wachtet men de moarntiid
op Jo moarntiid wachtsje ik, och wannear?

út ús djippe kolken, út dizze grûn
wâlet it ferjitten op
ien mar waard dit lân, in doffe spegel

spiel oer ús
Jo grime net, mar sjoch op ús, Jo antlit

dit wetter is oer de groppen spield
dizze puollen ha de wâl fergetten
dizze grûn hat him yn de mar fergetten
hjir spegelet ús grûn as lead sa griis

André Looijenga 2.2.2025
Betinking wettersneed 1825
Foardroegen op Sânfurd

Dielnimmende dichters
Posted on

jou my dyn wurd

By de twa poëzijmiddeis yn it Tripgemaal by Gersleat op 13 en 20 oktober foarich jier koenen besikers in wurd achterlitte as bydrage oan it ‘TripOer-gedicht’. Fjouwer dichters fan RIXT hawwe mei de ynsammele wurden te set west. Hjoed it gedicht ‘Jou my dyn wurd’ dat Tanja van Abbema gearstald hat.

Foto: Bauke Terpstra

jou my

út opfleanend reinbôgewetter
in grouwélige ûnwaarsfûgel
fersteure balstjurrich myn natuerrêst

yn ’t pypskoft bûtenút
by de beam yn ’e sompe

dêr’t Trip ús Fryske stabij útfanhûs
wie gjin ferdivedaasje rûnom hiem

tusken flagge en greppel

helle hurde wyn oan ta stoarmwyn
en it petear tsjin bline doarren feroare
yn ôfwaaid praat:

        die groeipijn duurde langer
        in de schaftwagon van kunstmatige houtnerf
        straalt haar tactiliteit milde agressie
        gedachtenkracht in doorgesluisd waeter
        vanuit kruidenrijk verspreid

wy sieten net mear op deselde golflengte

yn de ljochtspegeling oer swart wetter
sprutsen enoarme skieppetsiiswolken
de bjusterbaarlike sin fan ’e njirre:

yn ’e rispinge fan amper in pear abendstunden
sil in wrâld bedjerre, oan de ôfgrûn fan tiid

gelokkich oergien út harsels socht it bluisterich skepsel
wibelich in mienskip fan lykweardich bestean
en de fûgel spruts grutsk:

ja, ik sis ja, tige dank, foar dy dichter
datsto eltsenien lardearje meist mei
dyn wurd

Posted on

taktiliteit

By de beide poëzijmiddeis fan RIXT yn it Tripgemaal by Gersleat op 13 en 20 oktober foarich jier koenen besikers in wurd achterlitte as bydrage oan it ‘TripOer-gedicht’.
Fjouwer dichters fan RIXT hawwe mei de ynsammele wurden te set west.
Hjoed it gedicht ‘Taktiliteit’ dat Ypie Bakker gearstald hat.

 

Foto: Bauke Terpstra

 

taktiliteit

yn ‘e jûnsoeren hokket jongfolk achter bline doarren
skaftketen lardearre mei ôfwaaid praat
hearst der net by bist net gelokkich dyn gedachtekrêft
net ôfsteld op deselde golflingte as mienskip en fûgel

nimmen wit fan sompe en greppel
it hiem bûtenút
groeipine yn houtnerven
de wrâld in grouwélige ôfgrûn

it duorret langer foar dy, bist in dreamer in dichter libbenslang útfanhûs
dyn thús in ljochtspegeling fan opfleanend reinbôgewetter
bjusterbaarlik hoe’t delten hichten wurde ast it perspektyf feroarest ast ja
seist tsjin lykweardigens, tiid en sin net bedjerre litst troch njirren fan agresje

dyn rispinge: yn wibeltwiich enoarme beam sjen dêr’t grutske
ûnwaarsfûgels skûlje foar bluisterige stoarmwyn en yn ’t pypskoft skoalbern
ferdivedaasje sykje, fryske stabij as tank balstjurrich syn geurflagge útset
poddestuollen as skieppetsyskes út krûderike blèdegrûn barste

earms omfiemje rûge bast
ûnrêst wurdt trochslûze
giet oer yn natuerrêst
sopstream brûst troch bloedstream

 

 

Posted on

Foarstelling Rozige Maanvissen

 

De foarstelling Rozige Maanvissen komt der oan. De ôfûne wiken hawwe dichter Sytse Jansma mei Johannes Terpstra (marimba, slachwurk) en Sietske Trinks (saks) tiid bestege om te ûndersykjen, te eksperimentearjen hoe’t poëzij út de lyknammige bondel op it poadium wurkje kin. Se hawwe besteande muzykstikken útsocht, nije stikken skreaun en ymprovisearre om te sjen hoe dy twa dissiplines elkoar fersterkje kinne. Underwilens is der ek in poadiumbyld makken en is it regisearre ta in gehiel. En no wolle se graach de útkomsten fan it makproses mei it publyk diele.

Se hawwe der foar keazen om dizze foarstelling yn fasen te ûntwikkeljen. Dêrom spylje se de foarstelling no earst trije kear, nammentlik op…

10 novimber, 20.00 oere
Fabuch, Galhoeke 8, Koartehimmen (try-out)
tickets via: https://fabuch.nl/nieuws/

12 novimber, 13.30 oere
Theater Sneek, Snits
tickets: https://theatersneek.nl/voorstelling/sytse-jansma-i-s-m-noorderwind-muziekproducties-rozige-maanvissen-noorderkerkconcert/

24 novimber, 17.00 oere
Explore the North, Ljouwert
tickets: https://explorethenorth.nl/event/sytse-jansma-rozige-maanvissen-2/

Komst ek del?

Oer de foarstelling
—

Rozige maanvissen is een interdisciplinaire voorstelling over rouw. Een aangrijpende zoektocht naar troost, acceptatie en het leven. Vrije improvisaties wisselen zich af met levenslustige tango’s en serene koraalmelodieën. Een voorstelling waarbij klanken van marimba, slagwerk en saxofoon op zo’n manier samensmelten met poëzie dat ze nieuwe perspectieven bieden op een zwaar beladen onderwerp als de dood.

Deze productie is een samenwerking tussen Noorderwind Muziekproducties en dichter Sytse Jansma. De gedichten in de voorstelling komen uit de gelijknamige dichtbundel Rozige maanvissen van dichter Sytse Jansma. Deze bundel is bekroond met de C. Buddingh’-prijs, voor het beste Nederlandstalige debuut van 2024.

Posted on

Sinteklaasferslach Arriva Ineke van der Heide

Myn Sinteklaas.

Rymjend rin ik troch ús hûs.

Arriva freget foar 5 decimber fluchdichters yn bus en trein. Ik ha my dêrfoar opjûn.

Foar bern, beppesizzers en buorfrou meitsje ik Sinteklaasrym. Ik oefenje. It moat it aanst al fluch …de bus is samar wer by in oar doarp.

Ik sykje rymwurden by Drachten,

want nei alle gedachten

wurd ik de dichtsjende diva

yn de bus fan Arriva.

Ek meitsje ik thús al rym foar de sjauffeurs:

5 desimber 2022

Foar de meiwurkers fan Arriva.

Fan moarns ier

oant jûns let

binne de minsken fan

it iepenbier

ferfier

mei plezier

yn it spier

foar ús.

Mei in komplimint

fan de Sint.

It liket grif komysk

Mei in waarme wite Arriva jas, en in huodsje op ‘e holle, stap ik yn Ljouwert yn ‘e bus. Myn maat, Swarte Pyt, komt net út Spanje mar út Frankryk. Ik neam him hjoed Frâns. Hy is blank, en hat in gouden kroan op ’e holle krigen. Yn it deistich libben is hy studint yn Grins. Hy dielt pûdsjes mei pipernuten út. Yn de bus sit jeugd dy’t fan skoalle komt. Allegear ha se ‘earkes’ yn. Foar my komt de tas fan de stoel en gean de earkes út. Berber hjit se. ‘Se fiere gjin Sinteklaas, mar in Sinteklaasgedicht foar harsels? Ja wis.’ Se is ûnderweis nei hûs ta.

Ik pak in lege side fan myn rymboek. Set har namme yn ‘e midden en al pratend skriuw ik losse wurden as in spin om har namme. Bus, Ljouwert Drachten, havo eksamenjier. Dan meitsje ik sinnen. Trije rigels ha ik op papier…en sis… meist ek mei tinke. Berber makket sels rigel fjouwer. Ik lês it gedicht oan har foar. Se glimket as ik it har oerlangje.

Yn Drachten siket Frâns de bus nei Bûtenpost. Hy is der handich yn en dat komt moai út. Wylst fermeitsje wy ús pratend yn it Nederlânsk mei Ingelske wurden der by as Frâns it Nederlânske wurd net wit. Ik weagje my der net oan om yn it Ingelsk werom te praten. Ik moat yn de Fryske rymmodus bliuwe.

Femke sit yn ‘e bus nei Surhústerfean. Ek no pak ik in lege side en skriuw. Se hat 4 desimber al Sinteklaas fierd. Se hat kaartsjes krigen foar de Frisian Proms, it grutte hynstebarren yn Ljouwert. It wurdt in rym dêr’t Sinteklaas yn betanke wurdt foar syn kado. Ik lês it foar. Glimkjend docht se it rymwurk yn har tas.

Femke.

Utdieljend en rymjend ride wy mei bus en trein troch Fryslân. Sa moai, sa feestlik! Werom yn Ljouwert lizze der noch bakken fol mei pûdsjes pipernuten. Frâns hat er handichheid yn krigen. ‘Wil je ‘pipernuten’? Cadeautje van Arriva!’ Hy rint op en del oer trein- en busstasjon oant alles op is.

Sa bringe wy de pipernuten en it Fryske Sinteklaasgedicht foar it fuotljocht.


Ineke van der Heide.