Asjebleaft

Lara Kool is dichter fan de moanne Septimber by RIXT.

“Ik wol graach myn gedicht ‘Asjebleaft’ yn it moanneljocht sette. It set myn moannegedicht ‘Sels net foar dy’ yn perspektyf. Se hearre in bytsje byinoar. Dit gedicht is noch altyd ien fan myn leafste gedichten, omdat it sa ticht by my stiet. Omdat it yn sa min mooglik wurden, alles seit. Foar my.

It is wichtich in stim te jaan oan minsken dy’t sels gjin stim (mear) hawwe. Ik tink dat dat in belangyk diel is fan poëzy. Te sizzen wat sein wurde moat.

Dit gedicht komt uit het diepste, verste, meest dichte deel van mij. Dit deel van mij is het meest gedicht. Alleen door er open over de schrijven kan het gat gedicht worden. Misschien.

Ek lit it in bytsje myn ûntwikkeling as dichter sjen. Dit wie it earste gedicht fan my dat publisearre waard. Ut de tiid doe’t ik alles noch netsjes mei haadletters skreau en in protte rym brûkte. En yn myn tekst in soad rezjy-oanwizingen foar de lêzer efterliet. It is moai om werom te sjen.”

 

Asjebleaft

Krekt troud
in nestke boud
fielde dyn siel yn my
Dan krampen,
bloed… en dy
it is foargoed foarby
SLACH yn myn búk
TRAAP yn myn búk
in foet en noch in fûst
Fertel my dochs
do fieldest it net
hast der trochhinne koest

 

 

Sels net foar dy

Sels net foar dy is it earste moannegedicht fan Septimber 2025 fan Lara Kool.

Foto: Lara Kool

 

Sels net foar dy

Wraak
ferjilding fan oandien kwea of ûnrjocht
bibeltaal: straf of ferjilding mei Godsrjocht
my komt de wraak ta: it Godlik rjocht om te straffen
dat ropt om wraak: dat moat wreekt wurde
Wraaknimme
ferjilding fan kwea, lijen of ûnrjocht

wraak

Bloedwraak
Earwraak
Waarwraak
Wraakingel
Wraakgoadinnen
Wraakmotyf
Wraakaksje
Wraakber
Wraaksuchtich
Wraakgefoel
Wraaktinzen
Wraakrop
Wraakoefening
Wraakferlet
oanstriid om ferjilding foar leed of ûnrjocht

WRAAK

begripen stiet hjir los fan

 

Femicide

Femicide is in gedicht fan Carla van der Zwaag

 

Foto: Carla van der Zwaag

Femicide

Dizze nacht,
iepenript troch nachtmerjes,
sil einigje yn moarnsread sinneberte.
Dizze dei sil nea in dei wurde
lykas oare dagen.
Dizze dei sil triennen drage
as in keatling
fan pearels sûnder glâns.
Dizze dei sil de nacht fêsthâlde
as roet
dat net mear wei te poetsen is.
Sels it sinneblikkerjen
hat de kleur fan git.

Moarn
sille fammen inoar moetsje mei
protestflage en skel lûd.
Jou ús
de nacht
werom.

de kathedraal

Ina Schroders-Zeeders is de dichter fan de moanne augustus 2025. Har twadde moannegedicht is de kathedraal. It fers stiet yn augustus yn it moanneljocht.

Het gedicht ‘De kathedraal’ staat in mijn bundel Wantij en in de gelegenheidsbundel van Dichterbijzee 2023. Het beschrijft mijn wereldbeeld dat er niet erg vrolijk uitziet. Ik schreef dit gedicht net na de coronatijd, een akelige periode die naadloos overging in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Niet alleen die gebeurtenissen voelden bedreigend, ook de teloorgang van de moraal, van de godsdienst, en dan in het bijzonder het onderdeel dat mensen op het rechte pad houdt. Het misbruik door priesters, het klimaat dat verandert, alles lijkt de verkeerde kant op te gaan. Mijn naïeve beeld van een rustige vreedzame mensheid na de koude oorlog brokkelt steeds verder af. Dat wordt er nog steeds niet beter op. De hele kathedraal van menselijke waarden, geluk, de goedheid van de mens, het blijkt allemaal schijn. Een mens kan zich dan in de steek gelaten voelen. Maar gelukkig kun je er over schrijven.

 

de kathedraal

mijn wereldbeeld is een kathedraal
die in de steigers staat
opgebouwd uit misgeslagen planken

het bouwwerk
mijn fossiele kracht
schudt door onderaardse toorn
van weggeroofde schatten

er vallen stenen van de klokkentorens
stuk voor stuk
aannames en tekenen van goede wil

de fiere vaandels met de waarheid zoals ik ze kende
die van democratie in macht en eerlijk delen
zijn gerafeld en geknakt
en de vrijheid die zij riepen
is nu slechts een verboden tentje naast een azc

de misdienaartjes die mijn onschuld waren
zingen vals het hoogste lied
allemaal weleens gepakt
zijn ze dronken van communiewijn
nee het klopt hier van geen kanten

de vredesduiven die versteende heiligen bescheten
stierven in de orgelpijpen
en als de oude organist
mijn taai geweten
zijn werk wil doen
stijgen bloed en veren op in roze wolken naar het brokkelende dak

lekkage laat de engel huilen
hier loopt het onder
hier vergaat

graf na graf van idealen verzuipt onder de stenen vloer
onder de voeten van de manke koster
die mijn ziel beheert
die de deur niet eens meer sluit als hij naar huis toe sloft
en mij in regen achterlaat

 

 

Andriivka

Ina Schroders-Zeeders is de dichter fan de moanne augustus 2025. Har earste moannegedicht is ‘Andriivka’.

 

Andriivka

scheef gezakte luiken
de ramen dicht, gebarsten

geen daglicht schijnt er ooit nog
waar geliefden woonden

gordijnen, ooit waren zij rood en heel
ademen niet meer het ritme van het leven

berooid van alle glans liggen schoenen
boeken zonder rug naast verroeste ledikanten

de koekoeksklok, met geweer beschoten
stierf naast de lege wijnfles op de vermolmde vloer

het dak is stuk. vergiftigd schrijnt de lucht op huid, in keel en ogen. treurig schor koeren duiven in de kamers

hier danste gouden stof naar binnen
nu wacht het grauwe linnen op wat is geweest

buiten huilen wolven in de sneeuw
kreunt het houten kruis waaronder zeven honden zijn begraven

hier staat wat scheef en wankel nog de kinderslee
het hout vergaan, verrot het touw er aan, lang niet gebruikt

mist en stank van steenkool dat verbrandde
mengt zich met de dikke geur van klamme mossen

ga voorbij het blauw geverfde hek met witte zwanen
ga voorbij de kerk, in puin sinds de soldaten kwamen

dit is de winter van de doodgevroren tuinman met de blauwe benen, of was jij het die ten grave is gedragen?

dit is de winter van de omgevallen iepen
hun basten doodgekerfd door verliefde harten

misschien rest er nog heimwee in het huis
(misschien ben ik hier ook verdwaald geraakt en doodgegaan)

het dorp is weg. de kachel is gedoofd, het vuur bevroren
het is tijd voor het huis om alles te vergeten. om dood te zijn

Azem

Janna van der Meer is dichter fan de moanne july 2025 by RIXT. Se skriuwt:

‘Ik wol graach myn gedicht ‘Azem’ yn it Moanneljocht sette. Dat komt omdat ik mei in fotokollaazje ‘Oereangst’ dwaande wie. Dêr sjochst in keal fan ús, dat krekt berne is. De fluezen sitte der noch oan. It each sjocht hiel bang. It keal tinkt dat er dea giet, dat er stikt. En dy eangst is goed, nuttich. Troch dy oereangst foar de dea kriget er in stoat adrenaline troch de bealch. En dan sykhellet er, libbet er. Fan dat momint ôf is er werklik ien fan ús.

Yn it gedicht ‘Azem’ spilet de eangst ek in wichtige rol. Ik ferbyn dat aaklike gefoel hjir ek mei de azem, falt my op. De azem dy’t it libben bringt, ús ferbynt mei de ierde. Allegearre moaie saken. Mar it is dus nea allinich mar moai. Dea en libben kinne net sûnder elkoar. En eangst heart der ek by. Ik fyn dat lestich, mar it is net oars.

Doe’t ik myn gedicht ‘Azem’ noch werris lies, tocht ik dat it ek wat moais hat: it libben sa’t it is. En hoe’t alles mei elkoar ferbûn is. Dat gefoel woe ik graach diele. It is publisearre yn myn dichtbondel Wêzen, yn 2017. ‘

‘Azem’ fan Janna van der Meer is har twadde moannegedicht fan july 2025.

Janna van der Meer

 

 

azem

fan ’e grutte see
en oer it fjild
blaast de wyn
troch it slúfke
fan ús sliepkeamerraam

hoeden azemje ik
wat sil it oanreitsje?
ik hâld yn

ûnder keart de hûn
him it wyt foar de eagen
jankend yn syn dream

bûten fret de foks
oan ’e búk fan in keal
syn jongen wolle ek

en neist mij leit de man
op in bult
hij smakt

myn kiel knypt ticht
yts tysket
tusken de hierkes op myn hûd
huver en dan
lit ik gean

troch it slúfke
oer it fjild
nei de grutte see

fier fuort

Janna van der Meer is dichter fan de moanne july 2025 by RIXT. Har earste moannegedicht is fier fuort.

Foto: Janna van der Meer

fier fuort

troch koele skaden fan foarhinne
bange beammen keunstich snoeid
sprutend út langstme nei
smûk en wissichheid

de brede oseaan fan no
griist my mei wylde tosken oan
flybket sâlt en skroeit
op ’t blikkerjende sân

safolle leaver flanearje ik
yn dy beheinde tún
brek takken fan do witst noch wol
blêdzje mei stappen
myn fuotten in album
drek trêdzjend
rikt myn hals

net te fier