Sânfurd – Zandvoort oan it Hop

Op snein 2 febrewaris wie it 200 jier lyn dat in wettersneedramp in grut part fan de Súdwesthoeke fan Fryslân trof. Dêrom organisearre Stifting Sânfurd jûns in bysûnder programma yn de tsjerke fan Sânfurd. Poëzy, muzyk en sang, mei it Frysk Dichterskollektyf RIXT, foardraachster Gisela Schadenberg en fluitiste Pytsje Feenstra. Der waard ek stil stien by Gryt Witbraad, ‘dichter fan de doarpen Aldegea, Idzegea en Sânfurd’, dy’t ein 2024 ferstoar. As earbetoan oan Gryt waard by it wetter in lyts monumint mei in gedicht fan har ûntbleate.

Hjir it gedicht dat Sigrid Kingma en Martsje de Jong as duo op Sânfurd foardroegen hawwe. De griene strofen binne fan Sigrid, de swarte fan Martsje. Oan de ein sit in ferwizing nei de dichteresse Rixt en in stikje fan it ferske ‘Meunster yn Starum’.

 

Foto: Sigrid Kingma

Sânfurd – Zandvoort oan it Hop

Flessepost

Glimmer yn de sinne
op de oerflakke fierte
ik draach myn wurd oan dy oer
hoe iroanysk
it papier dêr’t myn libben
oan oerlevere is
past yn in lege flesse

Wat songen de minsken doe
Sliep sêft myn berntsje, en,
heit is dêrbûten op ’t skolp’rjende wiet
breawinning wie it, gjin fertier
wenplak, wurkplak, gauris rêstplak
ûnthjit en driging tagelyk

It bist glimket – altyd
tosken as klauwen
hapt it yn in ferstoarne seemearmin
in ferhaaltsje foar it sliepen
alle grip op lân
ferwurdt yn de fisklucht
benimt de tins oan thús
slacht del en klapt kopke-ûnder

wetter, we kinne der net in dei sûnder
mar wat sa leaflik eagje kin
bliuwt likegoed net te fertrouwen
de wiere aard bestoppe ûnder in pokerface
blakstil, peilleas, net te bedjipjen
oant in lytse huvering de spegel brekke lit
stikken is de yllúzje fan de werklikheid

Altyd siket it nei
it ritme fan de siken
net om yn de maat
ta te slaan
it meunster wol boartsje
kitelet my ûnder de fuotten
net dwaan, net dwaan

mar nei in hoartsje
wille jaan
wurdt sinne alwer skaad
slaan seilen út ’e liken
rekket alle skientme wei

it byt yn iepen plakken
ik fiel it spielen om ’e ankels
lit my alhiel oerstreame
mar jou my noch net oer
wachtsje op dyn wurden
dy’t komme, komme, kom

No stiet it skom op ’e boech
de bemanning
mei in tou om ’e mêst knope
hopet op lân yn sicht
weagen skuorre alderheislikst
komme grûn en guod tenei
alles fan wearde is te licht
it wetter wreket dy’t tefolle nimt
lit dan like hurd
ek har sêfte kant wer sjen

It bern winkt ûnwennich
mei beide eagen ticht
nimt wat moais mei
kelpstringen yn ’e teisters
lokket, lûkt dy oan de pinken mei

Grapjaget mei de flesse
pielt mei de neilen oan ’e koark
smyt omheech, lit ûndergean
broazelet en brekt
set as in poppe
de lippen om ’e hals
slommeret swiet, mar wa past op?

Salang’t it meunster
net as keunstner springt
troch de gouden hoep
krûp ik yn har skûlliif
weagjende wetterwurden
wurde wei yn diksap
see yn de skulp
wetter yn ’e earen
sâlt yn ’e eagen

It kin net alles lije
boartersplak, skûlplak, stoartplak
mûnen, oalje en konteners
feilich achter dyk
yn in leechfiske see
Driuwende wurden yn flessepost
dobberje sêft op alles fan wearde
licht as kelp yn de teisters fan it bern
dat mei hoannepoaten skriuwt
wa fynt myn rop
ferpakt yn in pakket
fan konsumearre distilleard
wa binne myn maten
op dy wylde feart?

De weagen, de weagen dêr komt der wer ien. Glimmer yn de sinne
De weagen, de weagen, dêr komt der wer ien. Wêr glimket er hinne?

Skriuwe foar FeRstival

 

Wa skriuwt in fers foar 12-18-jierrigen dat geskikt is om foar te dragen? It is ornearre foar FeRstival, de Fryske foardrachtwedstriid dêr’t alle jierren sa’n 75 learlingen oam meidogge. Graach wolle wy foar de edysje fan 25-26 wer in FeRsefariaasje-bondel gearstalle mei safolle mooglik nije fersen. Ut dy fersen kieze dielnimmers it gedicht foar de foarronde.

In karkommisje giet (anonym) gear oer de fersen. Wurde dy geskikt achte, dan sille se bondele wurde yn FeRsefariaasje. Dat boekje sil nei de simmerfakânsje nei de skoallen stjoerd wurde. Der binne trije doelgroepen:

– Starters 1ste klasse, dus 12/13 jier;

– Trochsetters 2de en 3de klasse, dus 14/15 jier;

– Toppers 4de klassers, MBOers en HBOers, 16/17/18 jier.

De útdaging is fansels om hjoeddeiske tematiken te ferwurkjen en út it perspektyf fan de jongeren wei te skriuwen. Ferline jier keazen de Starters bygelyks opfallend faak it gedicht ‘Nije jas’ fan Berber Spliethoff. In net al te dreech gedicht mei in tema dat foar skoalgeande jongerein werkenber is. De groep Toppers kin al hiel wat oan en kiest faak moderne poëzij.

De fergoeding is € 75,- it gedicht as de karkommisje in fers útkiest. Bydrages kinne oanlevere wurde oant 3 maaie o.s. fia ferstival@cedin.nl.

FeRstival hopet wer in soad fersen binnen te krijen. Neat moaier as dielnimmers dy’t nij wurk foardrage!

Skriuwgroep FeRstival

Wolst ek gedichten skriuwe foar FeRstival, de Fryske foardrachtwedstriid foar middelbere skoallen, mar soest ûnder it skriuwproses graach feedback krije fan oare dichters? Of fynst it gewoan moai om wat djipper yn de foardrachtkultuer te dûken? Slút dan oan by de Skriuwgroep Ferstival, in groep dichters dy’t ûnder lieding fan Dichter fan Fryslân Arjan Hut oan ‘e slach giet mei it skriuwen fan gedichten dy’t geskikt binne om foar te dragen. Mei de groep wurde de gedichten bepraat en dielnimmers jouwe inoar tips.

Datums: tiisdei 25 maart, 1 april, 8 april en 15 april
Tiid: 19.30 oere
Lokaasje: Tresoar, Gysbert-Japicxseal
Kosten: fergees

Der is plak foar maksimaal 12 dielnimmers. Oanmelde kin oant 15 maart by Arjan Hut, a.j.hut1976@kpnmail.nl.

Poëzyjûn op Sânfurd (1): Ferjittelgrûn

Op snein 2 febrewaris wie it 200 jier lyn dat in wettersneedramp in grut part fan de Súdwesthoeke fan Fryslân trof. Dêrom organisearre Stifting Sânfurd jûns in bysûnder programma yn de tsjerke fan Sânfurd. Poëzy, muzyk en sang, mei it Frysk Dichterskollektyf RIXT, foardraachster Gisela Schadenberg en fluitiste Pytsje Feenstra. Der waard ek stil stien by Gryt Witbraad, ‘dichter fan de doarpen Aldegea, Idzegea en Sânfurd’, dy’t ein 2024 ferstoar. As earbetoan oan Gryt waard by it wetter in lyts monumint mei in gedicht fan har ûntbleate.

André Looijenga wie ien fan de dichters dy’t op Sânfurd foardroech.
Hjir syn gedicht fan dy jûn.

Ferjittelgrûn

lykas in spegel, sa dof en griis as lead
as in doffe spegel leit rûnom de mar
ûnder de mar hat him it lân fergetten
oer de grûn leit it grize wiet

dit wetter is troch de diken kolke
dit wetter is oer de marswâlen spield
dit wetter is út de groppen opwâle

út djipte wei lit wetter de grûn ferjitten
rûnom it wiet, en feal de dei
de huzen, pleatsen lizze as skippen
driuwe as skippen yn de rede

lykas seelju sit men, wachtet men
stoarm net mear, mar wiete kjeld
oer jins grûnleas djippe kolken

djip is it wetter út de groppen wâle
djip út jins grûn wâlet de wanhoop op
o Heare, ha Jo ús fergetten?
skriuw yn it ferjittelboek ús net

it kâlde wiet, de doffe leaden spegel
ferjit wat efterbleau
lit yn de rede lizzen wa’t efterbleau

ûnder dit deiljocht feal as âlde himden
wachtet men de moarntiid
op Jo moarntiid wachtsje ik, och wannear?

út ús djippe kolken, út dizze grûn
wâlet it ferjitten op
ien mar waard dit lân, in doffe spegel

spiel oer ús
Jo grime net, mar sjoch op ús, Jo antlit

dit wetter is oer de groppen spield
dizze puollen ha de wâl fergetten
dizze grûn hat him yn de mar fergetten
hjir spegelet ús grûn as lead sa griis

André Looijenga 2.2.2025
Betinking wettersneed 1825
Foardroegen op Sânfurd

Dielnimmende dichters

Lêzing Abe de Vries oer Waling Dykstra

Publykslêzing snein 9 febrewaris 2025, Nieuw Allardsoog, Bakkefean

Op sneon 8 en snein 9 febrewaris hâldt it Skriuwersbûn in noflik wykein foar leden. Nei in aktive workshop oer toanielskriuwen op sneon, is der op de sneintemoarn in lêzing dy’t ek tagonklik is foar it publyk. Abe de Vries (skriuwer, dichter, oersetter, essayist, journalist en mear) sil leafhawwers fan de Fryske literatuer fertelle oer syn biografy oer Waling Dykstra (1821-1914), samler en skriuwer fan folksferhalen en ek einrekdakteur fan it Frysk wurdboek. Wat makket Waling Dykstra sa spesjaal en nijsgjirrich en hoe wurket dat: in biografy skriuwe?

De lêzing begjint om 10.30 oere en kostet foar net-leden fan it Skriuwersbûn € 15,00 (mei kofje/tee en wat derby). Wa’t nei ôfrin ek graach lunsje wol mei de oanwêzige skriuwers, om te praten oer harren wurk en de Fryske literatuer yn it algemien, is fan herten wolkom. Lêzing en lunsj binne dan € 30,00. Oanmelde foar de lunsj is wol ferplichte. Dat kin op ynfo@skriuwersbun.frl

Snein 9 febrewaris 2025, 10.30 oere, Nieuw Allardsoog (seal De Eend), Bakkefean.

Lanlike Gedichtedei: Emily yn it Frysk

In jûn oer Emily Dickinson en it oersetten fan har poëzy.

Dizze gearkomste is yn it Frysk.

Har poëzy is guon lêzers sa dierber dat se har koartwei Emily neame, as wie sy in hertsfreondinne. Tagelyk heart it wurk fan de Amerikaanske dichteres Emily Dickinson (1830-1886) ta de hichtepunten út de wrâldliteratuer. Botte tagonklik is it oars net: Dickinson har gedichten binne faak riedseleftich en tsjuster.

It oersetten fan har poëzy yn it Frysk is in dryste ûndernimming, mar it bringt it ek tichterby. Yn neifolging fan de Fryske dichter Obe Postma is Klaas van der Hoek dy útdaging oangongen. It risseltaat is syn lêstendeis ferskynde bondel Smel is it Strân fan ’t Hert, mei 150 Dickinson-oersettings.

Sjoch foar mear ynformaasje by Tresoar